Phân biệt hàm SUM, SUMX và CALCULATE trong Power BI

1. Giới thiệu

Trong Power BI, DAX (Data Analysis Expressions) cung cấp nhiều hàm để tổng hợp và phân tích dữ liệu. Ba trong số các hàm quan trọng nhất là SUM, SUMX và CALCULATE. Việc hiểu rõ cách thức hoạt động và phạm vi sử dụng của từng hàm sẽ giúp bạn xây dựng báo cáo chính xác và tối ưu hiệu suất khi làm việc với dữ liệu.

2. Lý thuyết

2.1. Hàm SUM

Chức năng: Hàm SUM tính tổng các giá trị trong một cột.

Cách hoạt động: Hàm này chỉ tính tổng của các giá trị trong cột mà không thay đổi cách tính toán trên từng dòng dữ liệu.

Cấu trúc hàm:

Trường hợp sử dụng: Bạn sử dụng SUM khi chỉ cần cộng tất cả giá trị trong một cột.
Ví dụ: Tính tổng số lượng sản phẩm hoặc tổng doanh thu đã có sẵn.

2.2. Hàm SUMX

Chức năng: Hàm SUMX là một hàm “duyệt qua từng dòng dữ liệu”, tính toán một phép tính cho mỗi dòng rồi cộng dồn kết quả lại.

Cách hoạt động: Hàm này tính toán một phép toán riêng cho từng dòng, ví dụ như tính doanh thu (số lượng × giá bán) cho mỗi sản phẩm, rồi cộng tổng lại.

Cấu trúc hàm:

Trượng hợp sử dụng: Khi bạn muốn tính tổng một phép tính phức tạp cho mỗi dòng dữ liệu.
Ví dụ: Chẳng hạn số lượng sản phẩm nhân với giá bán của sản phẩm đó.

2.3. Hàm CALCULATE

Chức năng: Hàm CALCULATE cho phép bạn thay đổi các điều kiện tính toán (như các bộ lọc).

Cách hoạt động: Hàm này giúp bạn thay đổi các điều kiện để tính toán lại giá trị dưới các điều kiện mới. Ví dụ, bạn có thể tính tổng doanh thu chỉ với các đơn hàng từ một khu vực cụ thể.

Cấu trúc hàm:

Trường hợp sử dụng: Dùng khi bạn muốn tính toán với các điều kiện cụ thể.
Ví dụ: Tính tổng doanh thu chỉ cho khu vực miền Bắc hoặc cho năm 2024.

3. Ví dụ minh họa

Giả sử chúng ta có bảng Sales như sau:

3.1. Total Quantity (tổng số lượng):

Kết quả:

3.2. Total Revenue (tổng doanh thu):

Kết quả:

3.3. North Quantity (số lượng miền Bắc):

Kết quả:

4. Ứng dụng thực tiễn

Phân tích theo khu vực: Sử dụng CALCULATE để tách riêng số liệu của từng vùng (North, South, East, West), phục vụ báo cáo phân phối vùng miền.

Tính lợi nhuận biên: Dùng SUMX để tính (Revenue – Cost) * Quantity cho mỗi sản phẩm, sau đó tổng hợp.

So sánh năm – năm: Kết hợp CALCULATE với hàm thời gian (ví dụ SAMEPERIODLASTYEAR) để so sánh doanh thu năm nay và năm trước.

Dashboard tương tác: Tạo measure động với CALCULATE và các điều kiện từ slicer để người dùng tùy chọn xem số liệu theo nhóm sản phẩm, khách hàng, hay kênh phân phối.

5. Kết luận

SUM: Hàm đơn giản và nhanh chóng, chỉ dùng khi cần tổng hợp trực tiếp một cột.

SUMX: Dùng khi bạn cần tính toán phức tạp hơn trên từng dòng dữ liệu (ví dụ, tính doanh thu từ giá và số lượng).

CALCULATE: Mạnh mẽ nhất, cho phép thay đổi các điều kiện tính toán và xây dựng phép tính có điều kiện.

Khi kết hợp ba hàm này, bạn có thể xây dựng báo cáo Power BI linh hoạt, chính xác và đáp ứng mọi yêu cầu phân tích dữ liệu phức tạp trong thực tế doanh nghiệp.

Cùng theo dõi Fanpage UniTrain để khám phá thêm nhiều thông tin hữu ích nhé!